Maung Maung Wan- စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကုိ ဇာတ္သိမ္းေစခဲ့တဲ့ ႏုိဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္အမ်ဳိးသမီး

ႏုိ၀င္ဘာ ၆၊ ၂၀၁၁

ေခါင္းစဥ္ကုိ႐ုတ္တရက္ၾကည္႔လုိက္ေတာ့ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေၾကာင္းလုိလုိ ဘာလုိလုိနဲ႔။ ဒါေပမယ့္ ႐ုိးတုိးရိပ္တိတ္အဆင္႔ထက္ ေက်ာ္လြန္တဲ႔တူညီမႈေတြရွိေနတဲ့ အာဖရိကတုိက္၊ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံက အမ်ဳိးသမီးသမၼတ အယ္လင္ဂြၽန္ဆင္ဆာလိ..ရဲ႕ တစိတ္ တေဒသပါ။ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံရဲ႕သမုိင္းကလည္း စိတ္၀င္စားဘုိ႔ေကာင္းလွတယ္ဗ်။ ရင္ခုန္စရာေတြ၊ အသည္းယားစရာေတြ၊ ေၾကာက္ စရာေတြအျပည့္နဲ႔။ ယူတတ္မယ္ဆုိ သင္ခန္းစာေတြ တပုံႀကီး။

၁၉၈၀ အထိ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံဟာ တပါတီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုံစံနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တယ္။ ၁၉၈၀ မွာေတာ့ စစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းယူၿပီး အျပင္း အထန္ႏွိပ္ကြပ္မႈေတြ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတ ြအေျမာက္အမ်ားကုိ က်ဴးလြန္ေတာ့တာပါပဲ။ စစ္အာဏာသိမ္းမႈကုိ ဦးေဆာင္သူက ဆင္ျမဴရယ္ ဒုိး ဆုိသူျဖစ္တယ္။သူဟာ အရင္အစုိးရလက္ထက္ သမၼတ ၀ီလွ်ံတြဳိင္းဘတ္ဆုိသူအပါ၀င္ အစုိးရအဖြဲ႔၀င္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ မြန္႐ုိးဗီးယားဆုိတဲ႔ၿမိဳ႕ရဲ႕ကမ္းေျခတခုမွာ သစ္လုံးတုိင္မွာ ကပ္တန္းစီၿပီး ေသနတ္နဲ႔ပစ္သတ္လုိက္တယ္။ ေနာက္မ်ားမွာ လည္း အစုလုိက္အျပဳံလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ လဒ္ေပး လဒ္ယူမႈေတြ၊ အာဏာအလႊဲသုံးစားလုပ္မႈေတြတၿပဳံႀကီးကုိ ဆက္လက္က်ဴးလြန္ ရင္း တုိင္းျပည္ဟာ လုံးပါးပါးလာခဲ႔ေတာ့တယ္။ စစ္အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးဟာ အရင္အစုိးရလက္ထက္ သမၼတေဟာင္း နဲ႔ အစုိးရအဖြဲ႔၀င္ေဟာင္းေတြကုိ သတ္ျဖတ္ခဲ႔တုန္းကမ်ားဆုိရင္ အဲဒီညမွာ ေအာင္ေသေအာင္သား စားပြဲသဘင္ေတာင္က်င္းပရင္း တရားေသာစစ္ပြဲကုိဆင္ႏြဲခဲ႔တဲ႔စစ္သူႀကီးတဦးပမာ ဂုဏ္ယူ၀ံ့ႂကြားမႈအျပည့္နဲ႔ေပါ႔။

ဒီလုိနဲ႔ ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးအစုိးရအဖြဲ႔ထဲက ခ်ားေတလာဆုိသူကုိ သူက ေဒၚလာတသန္းလဒ္စားမႈနဲ႔ ေထာင္ခ်ပစ္လုိက္တယ္။ ခ်ားေတလာ က ေထာင္ကလြတ္လာေတာ့ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံမွာမေနေတာ့ပဲ ႏုိင္ဂ်ီးယားႏုိင္ငံထဲကုိ ထြက္ေျပးသြားခဲ႔တယ္။ လူသူလက္နက္စုေဆာင္း ၿပီး ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးကုိေတာ္လွန္ေတာ့တာပဲ။ အဲဒီမွာတင္ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံျပည္တြင္းစစ္ဟာ အႀကီးအက်ယ္စတင္ျဖစ္ပြားခဲ႔တယ္။ ျပည္သူလူထုတရပ္လုံးကလည္း ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးအစုိးရကုိ မေက်နပ္ေတာ့ဘူး။ ေတာ္လွန္သူ ခ်ားေတလာကုိလည္း သြားေလသူ လစ္ဗ်ား ေခါင္းေဆာင္ ကဒါဖီက ေသြးထုိးေျမႇာက္ေပးတယ္။ ခ်ားေတလာရဲ႕လက္နက္ကုိင္တပ္ေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံကုိသိမ္းပုိက္လာရင္း ခ်ားေတလာနဲ႔လက္တြဲေဖာ္ မင္းသားဂြၽန္ဆင္ဆုိသူက တခါ ခ်ားေတလာနဲ႔ လမ္းခြဲလုိက္ျပန္ေရာ။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ႏွစ္ဦးက သေဘာထားမတ့ၾကေပမယ့္ ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးကုိေတာ္လွန္တဲ႔ေနရာမွာေတာ့ တၿပိဳင္နက္ထဲေတာ္လွန္တုိက္ခုိက္ၾကတယ္။ လုိက္ေဘးရီး ယားႏုိင္ငံႀကီးတခုလုံးဟာ စစ္တလင္းျပင္ျဖစ္ခဲ႔ရတယ္ေလ။ တေန႔မွာေတာ့ မင္းသားဂြၽန္ဆင္ရဲ႕သူပုန္တပ္ေတြက ၿမိဳ႕ေတာ္ မြန္႐ုိးဗီးယားကုိ ၀င္တုိက္ခုိက္ရာက စစ္အာဏာရွင္သမၼတ ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးကုိ အရွင္လက္ရဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ႔တယ္။ ဒီတခါ ေအာင္ေသေအာင္သား အစားခံရသူက ဆင္ျမဴရယ္ဒုိး …။

အခန္းက်ယ္က်ယ္တခုမွာ မင္းသားဂြၽန္ဆင္က စားပြဲခုံေနာက္က ထုိင္ခုံေပၚမွာထုိင္ရင္း ဘီယာေသာက္အျမည္းစားမပ်က္ စကားေတြေႁခြ လုိ႔ ယက္ခပ္ေပးသူနဲ႔၊ မ်က္ႏွာသုတ္ေပးသူနဲ႔ သမၼတေဟာင္း ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးခမ်ာ အ၀တ္စားမဲ့ ခႏၶာကုိယ္ကုိ လက္ျပန္ႀကိဳးတုတ္ရင္း ၾကမ္း ျပင္ေပၚမွာ ရာဇအိေႁႏၵမရွိ၊ အ႐ူးႀကီးတေယာက္လုိပဲ။ မင္းသားဂြၽန္ဆင္ကုိလည္း မင္းသား မင္းသားနဲ႔ေခၚရင္း ဆင္ေျခေပးေနရတာလည္း အေမာသား။ ဒီလုိနဲ႔ အျပန္အလွန္ေျပာေနရင္းက မင္းသားဂြၽန္ဆင္ရဲ႕တပ္သားေတြက သမၼတေဟာင္း ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးကုိဆြဲလွဲၿပီး နားရြက္ တဘက္ကုိ အစိမ္းလုိက္ျဖတ္ သူ႔ဗုိက္ေပၚတင္ထားလုိက္တယ္။ ခႏၶာကုိတခုလုံးကုိလည္း ဓါးနဲ႔ခပ္ပါးပါးလုိက္မႊမ္း ရဲေဘာ္ေတြက ေျခ ေထာက္ေတြနဲ႔ သူ႔ေခါင္းေပၚသူ႔ပုခုံးေပၚကုိတက္နင္းထားရင္း ဂုဏ္ယူလုိ႔။ အျပဳံးေတြကုိယ္စီနဲ႔ (တခါက ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးလည္း သူ႔အရင္ သမၼတေဟာင္းကုိ ဒီလုိသတ္ ဒီလုိေပ်ာ္ခဲ႔ဘူးပါတယ္) ေနာက္ေတာ့ သတ္ပစ္လုိက္တယ္။

ဆင္ျမဴရယ္ဒုိး ရက္ရက္စက္စက္ အသတ္ခံလုိက္ရၿပီး လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံကုိ ခ်ားေတလာက ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔တယ္။ ခ်ားေတ လာက တခါ မင္းသားဂြၽန္ဆင္နဲ႔တပ္ဖြဲ႔ေတြကုိ ႏွိပ္ကြပ္လုိ႔ ျပည္တြင္းစစ္က မဆဲ။ မင္းသားဂြၽန္ဆင္လည္း မႏုိင္ေတာ့တဲ့အဆုံး သူလည္း ႏုိင္ဂ်ီးရီးယားႏုိင္ငံထဲကုိထြက္ေျပးခဲ႔ရတယ္ေလ။ အဲဒီေရာက္ေတာ့ သူေတာ္ေတာ္တရားက်သြားပုံရတယ္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာကုိ ေလးေလး နက္နက္ခံယူယုံၾကည္ၿပီး ဘာသာေရးအဆုံးအမေတြနဲ႔ က်င့္ၾကံေနထုိင္ခဲ႔တယ္။ သူရက္စက္ခဲ႔တဲ့ ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးမိသားစုနဲ႔ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယားမွာ ဆုံလုိက္ရတဲ႔အခါမွေတာ့ သူေတာ္ေတာ္ေၾကကြဲသြားတယ္လုိ႔ စာထဲမွာဖတ္လုိက္ရပါတယ္။

အာဏာရွင္ကုိ လက္ႏွက္ကုိင္ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ရင္း အာဏာရယူခဲ႔တဲ့ ခ်ားေတလာလည္း သူ႔ထက္သူလူစြမ္းေကာင္းျဖစ္လာတယ္ေလ။ ပထမပုိင္းမေတာ့ လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တတဲ႔ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ဘာေတြ က်င္းပေပးေသးတယ္ဗ်။ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ အခုသမၼတျဖစ္ ေနတဲ့ ႏုိဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ အဲလင္လည္း ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ႔ေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူမႏုိင္ဘူး။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ႔ေရြးေကာက္ပြဲ ဆုိတာကုိေတာ့ ႏုိင္ငံတကာကေလ႔လာသူမ်ားက ၀န္ခံခဲ႔တယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ခ်ားေတလာရဲ႕အာဏာရွင္စ႐ုိက္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ဆုိး လာတယ္။ သူလည္း ေရွ႕က ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးလုိ လူေတြအမ်ားႀကီးသတ္၊ ေထာင္ခ်၊ ရက္ရက္စက္စက္ႏွိပ္ကြပ္ခဲ႔တာ (ဒီလုိလူကုိ လူထုက ဘာလုိ႔ ေထာက္ခံမဲေတြေပးၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲအျဖစ္ေရြးခ်ယ္ခဲ႔တာလည္းဆုိေတာ့ သူ႔ကုိသာအႏုိင္မေပးရင္ ျပည္တြင္းစစ္ဟာ ေနာက္တေက်ာ႔ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ၿပန္ျဖစ္လာမွာကုိ လူထုက သိေနတယ္ေလ)။

လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံမွာ အဲဒီကာလမ်ားစြာက လူငယ္ေတြရဲ႕ေခါင္းထဲမွာစြဲေနတာ လက္နက္ရွိရင္ အာဏာရွိတယ္။ တလက္ရွိရင္ တလက္အာဏာ၊ ႏွစ္လက္ရွိရင္ ႏွစ္လက္အာဏာ၊ အမ်ားႀကီးရွိရင္ အမ်ားႀကီးအာဏာတည္တယ္တဲ့။ အာဏာရွိသူက အာဏာမဲ့သူကုိ အရာရာအႏုိင္က်င္႔တယ္။ သူတုိ႔နဲ႔ အင္တာဗ်ဴးတဲ့ဗြီဒိယုိကုိၾကည့္လုိက္ရတဲ႔အခ်ိန္မွာ ကုိယ္႔ႏုိင္ငံအတြက္ ရတက္မေအးျဖစ္မိတာအမွန္ပဲ။

ခ်ားေတလာလက္ထက္မွာ ကမၻာမွာနံမည္ႀကီးတာတခုရွိတယ္။ အဲဒါ ဘာလည္းဆုိေတာ့ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံကထြက္တဲ႔စိန္ကုိ ေသြးစြန္း ေနေသာစိန္မ်ားဆုိ သတ္မွတ္ၿပီး သပိတ္ေမွာက္ခံရတာပါပဲ။ ခ်ားေတလာရဲ႕တပ္သားေတြဟာ စိန္ထြက္ရာအရပ္ေတြမွာ စိန္ရွာေဖြလုိ႔ရတဲ႔ ႏုိင္ငံသားေတြကုိ ပစၥည္းလည္းယူ လူလည္းအေပ်ာက္ရွင္းဆုိတာမ်ိဳးေတြ၊ လူေတြကုိ မတရားခုိင္းေစၿပီး စိန္အရွာခုိင္းတဲ႔အတြက္ ေသေၾက ၾကတဲ့လူဦးေရဆုိတာ သိန္းနဲ႔ခ်ီရွိခဲ႔ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ခ်ားေတလာကုိဆန္႔က်င္တဲ့ လက္နက္ကုိင္သူပုန္ေတြက တုိက္ခုိက္ၾကျပန္ေတာ့ျပည္တြင္းစစ္မီးဟာ တဟုန္ၿငီးၿငီးေတာက္ေလာင္ရျပန္ရွာတယ္။ သူကလည္း ပတ္၀န္းက်င္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔မတဲ့ဘူး။ အဲဒီႏုိင္ငံေတြကုိ ဆန္႔က်င္ တဲ့အင္အားစုေတြကုိ သူက အေထာက္အပံ႔ေပးတယ္။ သူကုိယ္တုိင္ကလည္း ကဒါဖီလုိ နာမည္ဆုိးနဲ႔ေက်ာ္ၾကားတဲ႔သူရဲ႕အေထာက္အပံ့ ေတြကုိ စဥ္ဆက္မျပတ္လက္ခံတယ္။ အဲဒီေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ႏုိင္ငံေတြက သူ႔ကုိအျမင္ကပ္လုိ႔ ဆန္႔က်င္တဲ႔သူပုန္အင္အားစုေတြကုိ အေထာက္အပံ့ျပဳတယ္။ သူပုန္အင္အားစုေတြက အင္အားေကာင္းလာျပန္တယ္။ လုိက္ေဘးရီးယားရဲ႕ျပည္တြင္းစစ္မီးမွာ ထပ္တခါ ျပည္သူေတြ အမ်ားအျပား ေသေက်ပ်က္စီး၊ အငတ္ေဘးဆုိက္နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္မ်ားအပါ၀င္ အကူညီေတြနဲ႔၀င္ရတဲ့အေျခေနကုိ ဆုိက္ေရာက္လာေတာ့မွ ခ်ားေတလာလည္း ႏုိင္ဂ်ီးယားႏုိင္ငံဆီကုိ ထြက္ေျပးသြားေတာ့တယ္။ ႏုိင္ငံကုိ သူ႔လက္ေအာက္က ဒုသမၼတနဲ႔လႊဲ ေျပာင္းထားေပးခဲ႔တယ္။ အာဏာရွင္ကုိေတာ္လွန္ရင္း အာဏာရွင္ေတြျဖစ္ကုန္၊ ေနာက္ထပ္အာဏာရွင္လုပ္ခ်င္ေနသူမ်ားက ျပည္တြင္းစစ္ ကုိဖန္တီးနဲ႔ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံဟာ ကမာၻ႔အဆင္းရဲဆုံးႏုိင္ငံေတြထဲက တႏုိင္ငံျဖစ္ခဲ႔တယ္။ ခ်ားေတလားလည္း ႏုိင္ငံတကာရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံး မွာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ တရားစြဲခံရၿပီး ရင္ဆုိင္ေနရတာ ခုထိပါပဲ။ တရားက်စရာတခုက ႏုိင္ငံတကာရာဇ၀တ္ခုံရုံးမွာတရားစြဲဆုိဘုိ႔ သူ႔ကုိ ဖမ္းဆီးၿပီးပုိ႔ေတာ့ ေလယာဥ္ေပၚကအဆင္းရုိက္ထားတဲ႔ပုံထဲမွာ လက္ထိပ္ကလည္း ခပ္ထားခံရေတာ့သူ႔မ်က္ႏွာဟာ ဇီးရြက္ေလာက္ေလး ပဲရွိတယ္။

● ႏုိဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ အယ္လင္ဂြၽန္ဆင္ဆာလိ
သူ႔ကုိ တခ်ဳိ႕က အယ္လင္လုိ႔လည္းေခၚတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဆာလိလုိ႔ေခၚၾကတယ္။ ပညာတတ္တေယာက္ျဖစ္ၿပီး ၊ အေမရိကန္ ဟားဗတ္ တကၠသိုလ္က စီးပြားေရးပညာရပ္နဲ႔ မဟာဘြဲ႔ရခဲ႔သူျဖစ္တယ္။ သူက သမၼတ ၀ီလွ်ံတြိဳင္းဘတ္ လက္ထက္မွာ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္တာ၀န္ ထမ္းရြက္ခဲ႔ဘူးသူ။ ၁၉၈၀ မွာ စစ္အာဏာသိမ္းေတာ့ ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးကသူ႔ကုိဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ပစ္လုိက္တယ္။ ေထာင္ကလြတ္လာေတာ့ လည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ေနထုိင္ခဲ႔ရတယ္။ ဖိအားေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လုိက္ေဘးရီးယားနိင္ငံထဲမွာေနေနရစဥ္ ဘယ္လုိမွ ကုိယ့္တုိင္းျပည္ကုိေနလုိ႔မရတဲ႔ အေၾကာင္းတရားေတြက ေပၚေပါက္လာခဲ႔တယ္။ ဒါေတြအားလုံးကုိ စစ္အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ ဆင္ျမဴ ရယ္ဒုိးက အကြက္က်က် ဖန္တီးခဲ႔တာေတြပါ။သူ႔အသက္အႏၱရာယ္ကုိစုိးရိမ္ရတဲ႔အေျခေနထိ ျဖစ္လာခဲ႔တယ္။ ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးရဲ႕တပ္သား ေတြက သူမကုိ မုဒိန္းက်င္႔ဘုိ႔ထိ ႀကိဳးစားၿခင္းခံခဲ႔ရတယ္။ အားလုံးက သူမကုိ၀ုိင္းဖမ္းၿပီး မုဒိန္းက်င္႔လုဆဲဆဲအခ်ိန္မွာ သူမကေျပာလုိက္ တယ္ …။

“ငါ မင္းတုိ႔လက္ထဲမွာေရာက္ေနၿပီ။ ငါ႔မွာ ခုခံႏုိင္တဲ႔အင္အားလည္း မရွိဘူး။ ငါက မိန္းမသားပဲ။ ဒါေပမယ့္ တခုေတာ့ေျပာပါရေစ။ ငါ႔ကုိ မင္းတုိ႔မိခင္တေယာက္လုိ႔ စဥ္းစားၾကည့္ေပးစမ္းပါ …” ဒါနဲ႔ သူလည္း မုဒိန္းက်င္႔ခံရဆဲဆဲအခ်ိန္ေလးက လြတ္ေျမာက္သြားခဲ႔တယ္။ သူ ဆက္ၿပီး လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံထဲမွာ ဆက္လက္ေနထုိင္လုိ႔မရႏုိင္ေတာ့ဘူးဆုိတာ သေဘာေပါက္ခဲ႔တယ္။ ဒါ႔ေႀကာင့္ ျပည္ပကုိထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာၿပီ ျပည္ေျပးဘ၀ကုိေရာက္သြားတယ္။

ျပည္ပမွာေနထုိင္ေနစဥ္ကာလေတြအတြင္းမွာ ကမာၻ႔ဘဏ္နဲ႔ ကုလသမဂၢမွာ အဆင့္ျမင့္တာ၀န္ေတြကုိ ထမ္းေဆာင္ခဲ႔တယ္။ စစ္အာဏာရွင္ ဆင္ျမဴရယ္ဒုိးကုိေတာ္လွန္ေနတဲ့ ေနာက္ထပ္အာဏာရွင္ျဖစ္လာမဲ့ ခ်ားေတလာကုိ သူမက အေထာက္အပံ႔ေတြ အကူညီေတြေပးခဲ့ ဘူးတယ္။ ခ်ားေတလာအာဏာရလာၿပီး ၁၉၉၇ မွာေတာ့ လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တတဲ႔ေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်င္းပေပးပါမယ္ဆုိလုိ႔ ျပန္လာၿပီး မဲ၀င္ေရာက္အေရြးခ်ယ္ခံရာမွာ ဒုတိယေျမာက္ မဲအမ်ားဆုံးရရွိသူျဖစ္ခဲ႔တယ္။ ဒါေပမဲ့ ခ်ားေတလာက သူမဟာ သူ႔ရဲ႕အာဏာကုိၿခိမ္းေျခာက္ ေနသူတစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္လုိ႔ယုံၾကည္ခဲ႔အၿပီး၊ သူမကုိ ဖိအားေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးေပးလာျပန္တယ္။ ထုံစံအတုိင္း အသက္အႏၱရာယ္အထိပါ နီး စပ္လာတဲ႔အတြက္ တုိင္းျပည္က ထြက္ခြာခဲ႔ရျပန္တယ္။ အဲဒီကာလေတြမွာ အုိင္ဗုိရီကုိ႔စ္ႏုိင္ငံမွာေနထုိင္ခဲ႔ၿပီး လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံ အာ ဏာရွင္လက္ေအာက္ကလြတ္ေျမာက္ဘုိ႔နဲ႔ ၿပန္လည္ထူေထာင္ေရးေတြလုပ္ဘုိ႔ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြလုပ္ေဆာင္ခဲ႔တယ္။ သူ႔ကုိ ႏုိင္ငံတ၀ွမ္းမွာရွိတဲ့ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးထုႀကီးက အလြန္မွခ်စ္ခင္ႀကတယ္။

အာဏာရွင္ ခ်ားေတလာ တုိင္းျပည္မွစြန္႔ခြာထြက္ေျပးၿပီး အမ်ဳိးသားအသြင္ကူးေျပာင္းေရးအစုိးရကုိ ဖြဲ႔စည္းခဲ႔တယ္။ အဲဒီ အစုိးရအဖြဲ႔မွာ သူမကုိ အစုိးရျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ ဥကၠဌအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံရတယ္။ အာဏာအလြဲသုံးစားလုပ္မႈေတြ၊ တုိင္းျပည္ခ်စားမႈေတြ၊အေထြေထြဆင္းရဲက်ပ္တည္းမႈေတြကုိေက်ာ္လြန္ဘုိ႔ ေန႔မအားညမအား လုပ္ေဆာင္ခဲ႔တယ္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ ေဆာင္ေနတဲ႔ အဲဒီ႔အဖြဲ႔ကေန ႏႈတ္ထြက္လုိက္တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ သူမဟာ သမၼတအျဖစ္အေရြးခ်ယ္ခံဘုိ႔ ဆုံးျဖတ္လုိက္ၿပီ။

ေရြးေကာက္ပြဲစည္းရုံးေရးကာလေတြမွာ သူမေျပာခဲ႔တဲ႔စကားေတြဟာ စိတ္၀င္စားစရာ အလြန္ေကာင္းလွပါတယ္။ လုိက္ေဘးရီးယား ရဲ႕၁၄ႏွစ္တာ ျပည္တြင္းစစ္ကာလမ်ားမွာ အာဏာရွင္ကုိမႀကိဳက္လုိ႔ ေတာ္လွန္ရင္းအာဏာရွင္ေပၚေပါက္ခဲ႔ရတယ္။ တုိင္းျပည္စစ္တလင္း ျဖစ္ခဲ႔ရတယ္။ တုိင္းျပည္ဟာ အေထြေထြအၾကပ္အတည္းေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရဆဲပဲျဖစ္တယ္။ လွ်ပ္စစ္မီးဆုိတာမရွိဘူး။ ေရသြင္းေရႏႈတ္ ေျမာင္းစနစ္ဆုိတာမရွိဘူး။ ေဆး႐ုံေတြ စာသင္ေက်ာင္းေတြဆုိတာလည္း ပ်က္စီးေနၿပီ။ အဲဒီေတာ့ က်မတုိ႔ အာဏာရွင္စနစ္ဆုိးကုိ ေျမျမႇဳပ္ သၿဂိဳလ္ပစ္ရမယ္။ ဒီလုိလုပ္ဘုိ႔ဆုိတာ အၾကမ္းဖက္တဲ့စနစ္နဲ႔ သြားလုိ႔မရဘူး။ အၾကမ္းမဖက္တဲ့စနစ္နဲ႔ သြားမွရမယ္။ က်မ သင္ခန္းစာရ လုိက္တာက အၾကမ္းဖက္ေတာ္လွန္တုိင္း အာဏာရွင္ၿပန္ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ သာဓကပဲ။ ဒါကုိ က်မလက္မခံေတာ့ဘူ။ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္နဲ႔ ဒီမုိကေရစီကုိ ထူေထာင္မယ္။ တုိင္းျပည္ကုိထူေထာင္မယ္။ ႏုိင္ငံသားေတြဘ၀လုံျခံဳေအာင္စီမံမယ္။ က်မကုိ ခ်စ္တဲ႔သူေတြသာ လွ်င္မကဘူး။ မုန္းတဲ႔သူေတြအတြက္လည္းတုိးတက္ႏုိင္ေရးကုိဦးတည္မယ္။ အားလုံး … အားလုံး …လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသားေတြအားလုံးအတြက္က်မႀကိဳးစားခ်င္တယ္။ အေရးႀကီးဆုံးတခ်က္က အာဃာတေတြဖယ္ေဖ်ာက္ပါ။ ဒါအလုပ္မျဖစ္ဘူး။ အျပန္အ လွန္သတ္ျဖတ္မႈေတြ အလုပ္မျဖစ္ဘူး။ တုိင္းျပည္နစ္နာလွပါတယ္။ ဒီလုိေျပာလုိက္လုိ႔ က်မက မစာမနာေျပာတယ္လုိ႔ မယူဆပါနဲ႔။ က်မ ကုိယ္တုိင္လည္း ဘယ္ေလာက္ထိနစ္နာခဲ႔တယ္ဆုိတာ အားလုံးသိပါတယ္”

သမၼတေလာင္းအတြက္ မဲဆြယ္စည္းရုံးေရးခရီးစဥ္တေလွ်ာက္မွာ သူမကုိအားေပးၾကတဲ့ ပရိတ္သတ္ႀကီးဟာ ေၾကာက္ခမန္းလိလိပါပဲ။ လူထုဟာ သူမကုိ အားကုိးတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဒီၾကားထဲမွာ ခ်ားေတလာလက္ထက္အသတ္ခံခဲ႔ရတဲ့ မိသားစု၀င္ေတြဟာ ခ်ားေတလာ ကုိေထာက္ခံခဲ႔တဲ့ အင္အားစုေတြ တပ္သားေဟာင္းေတြကုိ လက္တုန္႔ျပန္လုိၾကတယ္။ အၾကမ္းဖက္လုိၾကတယ္။ ဒီကိစၥကုိ ကုိင္တြယ္ ေျဖရွင္းရာမွာ သူမရဲ႕ေျဖရွင္းပုံေလးဟာ အတုယူစရာပါ။ အဲဒီ႔မိသားစုေတြကုိစုေ၀းေစခဲ႔ၿပီး ထပ္တူ၀မ္းနည္းေက်ကြဲတယ္။ ေကာင္းရာဘုံဘ၀ ေရာက္ဘုိ႔ဆုေတာင္းတယ္။ ေနာက္တခါဒါမ်ိဳးအျဖစ္ဆုိးေတြနဲ႔ မၾကဳံေတြ႕ရဘုိ႔ဆုေတာင္းတယ္။ က်န္ရွိေနတဲ့မိသားစု၀င္ေတြကုိ ေမးခြန္း ေမးတယ္။

“ေသဆုံးသြားတဲ႔သူေတြဟာ ေကာင္းရာဘုံဘ၀မွာ ေပ်ာ္ရြင္ေနၾကေလာက္ပါၿပီ။ က်န္ေနေသးတဲ႔သူေတြ ဘာဆက္လုပ္ၾကမလည္း လက္ တုန္႔ ျပန္ရင္းနဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္ကုိျပန္သြားရင္း အငတ္ခံႀကမလား။ တုိင္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကုိ လုပ္ၾကမလား။ ေရြးခ်ယ္ႀကရေအာင္။ လက္တုန္႔ျပန္တုိက္ခုိက္ျခင္းေႀကာင္႔ရရွိလာမယ့္ ခံစားရမယ့္အက်ိဳးဆက္က စိတ္အာသာေျပျခင္းတခုပါပဲ။ က်န္တာ ဘာမွအက်ဳိးအျမတ္ မရွိပါဘူး” က်န္ရွိေနႀကတဲ့ အားလုံးေသာမိသားစု၀င္ေတြဟာ သူနဲ႔အတူ ထပ္တူခံစားခဲ႔ရတယ္။ သူမက ပရိပ္သတ္ကုိ ေမးခြန္းေမးခဲ႔တယ္။

“က်မတုိ႔တေတြ ငုတ္တုတ္အငတ္ခံၾကမလား … ….(မခံပါဘူး)
“က်မတုိ႔တေတြ မလုံျခဳံတဲ့ဘ၀ေတြနဲ႔ ေနခ်င္ႀကသလား … ….. (မေနခ်င္ပါဘူး)
“အဲဒီေတာ့ တုိင္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကုိ ၀ုိင္း၀န္းႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ရေအာင္ပါ …”

၂၀၀၆ ခု၊ ဇန္န၀ါရီလ ၁၆ ရက္ေန႔မွာေတာ့ အယ္လင္ဂြၽန္ဆင္ဆာလိဟာ အာဖရိကတုိက္မွာ ပထမဆုံးအမ်ိဳးသမီးသမၼတအျဖစ္ လုိက္ေဘး ရီးယားႏုိင္ငံလူထုက ေရြးခ်ယ္ခဲ႔ပါတယ္။ သူမရဲ႕သမၼတသက္တမ္းကာလအတြင္းမွာ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံကုိ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈ၊ တန္းတူညီမွ်မႈဆုိတဲ့မူေတြကုိင္ဆြဲၿပီး အေထြေထြျပႆနာေတြကုိ ရင္ဆုိင္ေၿဖရွင္းခဲ႔ပါတယ္။၂၀၁၀ မွာေတာ့ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံရဲ႕ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမဴတ္ႏွံေငြဟာ ေဒၚလာ ၁၄ ဘီလွ်ံျဖစ္လာခဲ႔ပါတယ္။ GDP တုိးတက္မႈႏႈန္းဟာ ၅ ရာႏႈန္းမွ ၉.၅ ရာခုိင္ႏႈန္းၾကားကုိေရာက္ရွိလာခဲ႔တယ္။

၂၀၁၀ မွာTmes မဂၢဇင္းကေန သူမကုိ ကမာၻ႔အေကာင္းဆုံးအမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္လုိ႔ သတ္မွတ္ေပးခဲ့တယ္။ သူမနဲ႔အင္တာဗ်ဴးမွာ မွတ္သားစရာေကာင္းတဲ့စကားေလးကေတာ့ …..

“က်မ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံတုိးတက္ဘုိ႔အတြက္ ေပးလာတဲ႔အခြင္႔ေရးေတြကုိ မလြတ္တန္းအသုံးခ်ခဲ့တယ္။ ဒီအေတာအတြင္းေတြမွာ အႏၱရာယ္ေတြလည္း ရင္ဆုိင္တုိးခဲ႔ရတယ္။ မတတ္ႏုိင္ဘူး။ ဒီလမ္းေတြမွ မေရြးခ်ယ္ရင္ တျခားလမ္းကၾကမ္းတယ္ဆုိပါေတာ့။ က်မ ခ်ား ေတလာနဲ႔ မဲယွဥ္ၿပိဳင္ေရြးဘုိ႔ဆုံးျဖတ္တုန္းက က်မကုိ တားတဲ့သူေတြရွိခဲ႔တယ္။ အႏၱရာယ္မ်ားတယ္၊ မယုံၾကည္ရဘူး စသျဖင္႔ေပါ႔ေလ။ တကယ္လည္းျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။ က်မ တခါ ျပည္ပကုိ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ႔ရျပန္တယ္။ ဒါေပမဲ႔စဥ္းစားႀကည့္မိတယ္။ ဒီလုိလမ္းကုိမွမေရြး ခ်ယ္ရင္ က်န္တဲ႔လမ္းေတြက တုိင္းျပည္အထိနာမယ္။ မေသခ်ာမႈ မ်ားတယ္။ ဒါ႔ေႀကာင့္ က်မသမၼတအျဖစ္ ၀င္ေရာက္အေရြးခ်ယ္ခံ ဘုိ႔မွာလည္း ျပတ္ျပတ္သားသား ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီး အေရြးခံခဲ႔တယ္”

သူမရဲ႕သမၼတ သက္တမ္းကာလအတြင္းမွာ သူမအေက်နပ္ဆုံးလုပ္ရပ္ကေတာ့ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကုိ အေကာင္းဆုံးလုပ္ ေဆာင္ေပးျခင္းျဖင္႔ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္ဆုိးကုိ အဆုံးသတ္ေစခဲ႔တာပဲလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

လုိက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသမီးသမၼတ အယ္လင္ဂြၽန္ဆင္ဆာလိကုိ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ႏုိဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္း ခံရပါတယ္။ သူမဟာ ယခုဆုိရင္ သားသမီးေလးေယာက္မိခင္ ေျမး ၁၁ ေယာက္ရဲ႕အဖြားဘ၀နဲ႔ တုိင္းျပည္တာ၀န္မ်ားကုိထမ္းေဆာင္ရင္း ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္လွ်က္ရွိပါတယ္။ လုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္မြန္႐ုိးဗီးယားၿမိဳ႕ကုိအခုခ်ိန္မွာသြားႀကည္႔မယ္ဆုိရင္ေတာ့ လွ်ပ္စစ္မီး ေတြ တထိန္ထိန္၊ ကားေတြတ၀ီ၀ီ၊ တုိက္တာအေဆာက္ဦ အေကာင္းစားေတြနဲ႔ အလုပ္လက္မဲ့ ၈၆ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိခဲ႔တဲ့တုိင္းျပည္ဟာ အခု ေတာ့ အလုပ္အကုိင္ ကုိယ္စီနဲ႔ …။

အတိတ္ကသမုိင္းေတြဟာလုိက္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံရဲ႕စက္ရုံေတြေပၚကထြက္လာတဲ့ မီးခုိးလႈိင္းမ်ားနဲ႔လြင့္ေမွ်ာရင္း ႏုိဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ သမၼတ အယ္လင္ဂြၽန္ဆင္ဆာလိရဲ႕စကားလုံးေတြက ပဲ႔တင္သံထပ္လ်က္။ အာဃာတတရားနဲ႔ လက္တုန္႔ျပန္ျခင္းဟာ စိတ္အာသာ ေျပေပ်ာက္ဘုိ႔ကလြဲလုိ႔ တုိင္းျပည္တုိးတက္ေရးကုိ အက်ိဳးမျဖစ္ထြန္းဘူးတဲ့ ..။

အားလုံးကုိေလးစားစြာျဖင္႔(မုိးမခ)မွကူယူထားပါသည္